ORTODONTİK TEDAVİ İLE İLGİLİ DİŞ ÇEKİMİ

Süt dişleri : Prensip olarak normal düşme zamanından önce sağlam bir süt dişi çekilmelidir. Yalnız, süt dişleri düşmeden onların yerine alacak olan sürekli dişler malpozisyonda sürmelerini yaparlarsa süt dişlerinin hemen çekimi gerekir.

• Normal düşme zamanı geldiği halde bir süt dişi hiçbir hareketlilik göstermiyorsa, alttaki diş germinin varlığından ve kısa sürede sürmesini yapacağından emin olmadan süt dişi çekilmemelidir.

Ortodontik açıdan süt dişlerinin çekim endikasyonları :

• Dişin yaşı,
• Kök rezorpsiyonunun derecesi,
• Diş-çene boyutları arasındaki uyumluk ya da uyumsuzluk,
• Diş dizisinin bütünü göz önüne alınarak konulmalıdır.

Alveol kemiğini ilgilendiren bazı anomaliler ortodontik amaçlarla çekimi gerrektirdikleri gibi, bazı diş anomalilerinde de çekim sorunu ile karşı karşıya kalınır. Birincisi Diş-Çene Ortopedisinin öz konusu olduğundan, burada süt dişinin çekimi ya da ağızda tutulması konusunda her diş hekiminin karar verebileceği diş anomalileri üzerinde durulacaktır.

AGENEZİ : Çok kez bir sürekli diş agenezisi vardır ve buna bağlı olarak süt dişi ağızda kalmıştır. Ortodontik bakımdan bu süt dişinin çekiminin endikasyon ve kontrendikasyonlarının neler olabileceğini bilmek gerekir :

1. Bir ya da birkaç sürekli diş agenezisi : Üzerinde durulması gerekli noktalar :

• Öbür sürekli dişlerin çenelere oranla büyüklükleri,
• Agenezi’nin tek ya da çift taraflı olması,
• Hastanın yaşı,
• Komşu sürekli dişlerin apekslerinin pozisyonları.

Bu konuda birkaç örnekle durumu açıklamaya çalışmak daha kolay olacaktır  :

1. 8-9 yaşına gelmiş bir çocukta, üst orta kesiciler yerlerini aldıkları halde, sürekli yan kesicilerin agenezisi nedeniyle süt yan kesicileri ağızda iseler ve genel olarak dişlerin boyutları, çene kavislerinin boyutlarına göre büyükse, süt yan kesicileri mümkün olduğu kadar erken çekilerek sürekli kaninlerin mesializasyonu sağlanır. Süt yan kesicilerinin çekiminden sonra orta kesiciler arasında diastema meydana gelebilir. Fakat, sürekli kaninlerin yerlerini almalarıyla bu diastema kısmen kaybolur. Eğer sürekli kaninin kesici kenarı çok sivri ise, diş olgun yaşa gelince, biraz möllenmesi estetik bakımdan uygun olur.

Dişler normal boyutlarda ise süt yan kesicisinin normal düşme zamanı beklenerek, düştükten sonra boşluk bir protezle kapanabilir.

1.  Alt 2. Küçük azının iki taraflı agenezisinde, eğer öbür sürekli dişler için yeterli yer varsa, persiste ikinci süt azıları ağızda tutulmaya çalışmalıdırlar.

Eğer öbür dişler bakımından yer darlığı varsa, persiste süt azıları mümkün olduğu kadar erken çekilmelidirler. Böylece altı yaş dişleri bu boşluğa doğru mesiale olurlar.

1. Sürekli yan kesicilerden yalnız birinin agenezisi bahis konusu ise ve öbür dişler için yer varsa, süt yan kesicisi mümkün olduğu kadar ağızda tutulmalıdır.

Önemli bir yer darlığı varsa, agenezi tarafındaki süt yan kesicisinin mümkün olduğu kadar erken ( sürekli kanin sürmeden önce 9-10 yaşında) çekilmesi yerinde olur.

1.  Bir sendroma bağlı agenezi :  En çok rastlanılan, ırsi ektodermal polidisplazi de görülen parsiyel ya da total diş noksanlığıdır. Daha çok sürekli dişleri ilgilendiren ageneziler bahis konusudur. Bu bakımdan süt dişleri mümkün olduğu kadar ağızda tutulmalıdırlar.