Hipofiz

A.Hipopituitarizm: Gelişim hızındaki yavaşlama sonucu ‘’Nanismus’’ a sebep olur. Normal çocuktaki yıllık 5-6 cm. İlk büyüme, 2-3 cm ye indirgenmiştir; bu yavaşlama zamanla artar. Yüz çocuksu bir ifade alır, ekstremiterler ufaktır.

Hipopituitarizm iki şekilde ortaya çıkar:

1. Hipofiz’in kendisi ya da komşuluğunda patolojik bir oluşu (tümör, retiküloz) ortaya çıkmıştır. Başlangıcı değişik yaşta, bazen 5 yaşından sonra olur. 2. Belirli bir nedene bağlı olmaksızın idiopatik bir yetersizlik vardır. İlk yaştan itibaren belirir.

Her iki tipte de kemik yaşı, kronolojik yaşa oranla gecikmiştir, çocuğun o andaki beden büyüklüğüne uyar, ya da biraz fazladır. Kemik gelişimi gecikmesine paralel olarak, diş germlerinin gelişme ve sürmesinde de gecikme vardır.

Deneysel olarak gerçekleştirilen hipofizektomi, mikrodontiye ve diş sürmesinde gecikme, bazan duraklamaya yol açmaktadır.

Süt dişleri zamanında düşmedikleri için (Persistans), sürekli dişlerin çene kemikleri içerisinde gömük kaldıkları görülür. (İnklüzyon)

Hipofiz yetersizliği gösteren çocuklarda dişlerin morfolojisi ve yapılarında bir değişiklik olmaz. Mandibula küçük ve retropozisyondadır. Diş gelişimi çene gelişiminden ileride olduğundan, ortodontik bozukluklar ortaya çıkabilir. Süt dişleri uzun süre ağızda kaldıklarından, bazan sürekli dişler onların arkasında, çene kavsi üzerinde ikinci bir sıra yaparlar.

SIMMONDA hastalığında(hipofiz yetersizliğinin kaşektik şekli) alveol kenarlarının erken atrofisine bağlı, erken diş kaybı görülür.

B. Hiperpituitarizm: Hipofiz hiperfonksiyonuna bağlı Jigantizm pek ender görülür. Çocukluk döneminde geç olarak meydana çıktığından diş dizisini pek etkilemez.

Yetişkinde görülen hiperpituitarizm sonucu olan ''Akromegali'' alt çenenin aşırı derecede büyümesine, dişler arasında diastemalara, önemli kapanış bozukluklarına yol açar. Dişler geniş, büyük, sarımtrak-gri renktedirler. Dudaklar enlidir, makroglossi görülür.