ÇÜRÜK TÜRLERİ

Çürük , diş sertdokularının demineralizasyonu ve onun ardından da madde kaybı şle oluşmaktadır. Bu nedenle çürükler madde kaybına uğraşan diş sertdokularına göre sınıflandırılırlar.

Üç tip çürük vardır:

• Mine çürüğü
• Dentin çürüğü
• Sement çürüğü

Mine çürüğü:
Yerleşimi (Lokalizasyonu):
Mine çürüğüne dişin başlıca şu yerlerine rastlanır.
1-Fissürlerin ve foraman çekumların içinde,
2-Dişlerin düz yüzeylerinde, örn. aproksimal yüzeylerde kontrant noktasının ya da yüzeyinin altında, diş kolelerinin vestibül ya da oral taraflarından; ya da kolenin tüm çevresinde. Diş kronunun vestibül ya da oral yüzeyinde.

Mine çürürüğünün makroskopisi:
Başlangıçta saydam (transparan) olan minede matlaşma ve sonra da bu bölegede beyaz , tebeşire benzer ya da kahverengi bir leke oluşur. Başlangınç döneminde lekeli mine yüzeyi kaygandır. Daha sonra hafif pürüzlü bir hal alır ve en sonunda defekt bir sondun takılabileceği hale belir. Bu son dönemde artık mine altındaki dentin dokusu da çürük olayından etkilenmeye başlamıştır.
Mine çürüğünün başlangıcı:
Mine çürüğü her zaman bir bakteri plağı altında gelişir. Böyle bir plak altında çürük iki şekilde gelişebilir.

1. Tip çürüğü başlangıcı:
plak altında, yüzeyinde kristaliklerin çözündüğü geniş ve sığ bir mikrokrater olşur. Dişten çözünen bazı kristallerin ve iyonların tekrar tuz kompleksileri oluştırup plak içinde ki bakteriler arası alana çökeldikleri izlenir. Bu tür çürük başlangıcı genellikle beyaz teberişimsi leke şeklinde makroskopisi olan çürük başlangıcıdır.
2. Tip çürük başlangıcı:
Plak altındaki çürük başalngıcı lezyonu, minede derinlemesine ilerleyen bir "delici boru" gibidir. Bu tip çürük başlangıcının malroskopisi kahverengi leke şeklindedir.

Mine çürüğünün tabakaları:
Mine çürüğünün gelişim ve yapısı ilğinç bir fenomen özelliğindedir.
Mine çürüğünün başlangıç döneminde; yüzeyden pulpaya doğru başlıca dört tabaka vardır.
1- Dış tabaka
Yüzeyde tabaka 30 mikron kalınlığında olup, normal yapıda kalmıştır. Bu 30 mikronluk tabakanın; daha altındaki tabakalar demineralize olurken, normal yapıda kalabilmesi ilginçtir. Bunu nedeni şöyle özetlenebilir.
Yüzeyel 30 mikronluk minenin yapısındaki inorganik komponent iyonlarının birbirlerine oranları, daha alt tabakalardaki aynı iyonların birbirlerine oranları, daha alt tabakalarda aynı iyonların birbirlerine oranlarından farklıdır. Yüzeyel minede fazla oranda bulunan, belirli iyonlsrın yspısınsına katıldıkları kristallerin asitlere yani, (H+" iyonların saldırılarını dirençlerin; daha alt tabakalardaki kristallerden daha fazladır. Hatta bu 30 mikronluk yüzeyel tabaka yer yer remiberalize olabilmekte ve normal mineye oranla hipermineralize olabilmekte ve normal mineye oranla hipermineralize alanlar da gösterebilmektedir. Bu remineralizyon için gerekli olan iyonların bir alt tabakadaki yıkışmış mine inorganik elemanlarından elde edildiği kabul edilir.
2- Çürük lezyonu
Minede bu 30 mikronluk yüzeyel tabakanın altında leke şeklinde fazla demineralize olmuş ir bölge vardır. Bu bölgede Retzius çizgileri ve prizmalardaki enine cizgiler daha belirgindir. Çürük lezyonu bölgesinin remineralize olabilmesi için tükürlükle temasa geçmesi gerekmektedir. Ancak en dıştaki yüzeyel tabakanın bozulamdan, bu çürük lezyonu tabakası üzerinde durması, remineralizyon olayına engel olur. Hatta, bu olay için " çürük minenin içine yürümüş ve onu durdurabilceklere karşı da arkasından kapıyı örtüp kapatmıştır."denir.
3- Koyu Renkli Çizgi:

Koyu renkli ve belirli bir şekilde sınırlanmamış olan bölge, çürük lezyonunun dişe bakan tarafından bulunur, çürük olayının ilerleyici önyüzünü oluşturur. X- ışını saptırma analizi yöntemi ile yapılan incelemeler bu bölgede; çürük lezyonunda olduğu kadar fazla olmamakla beraber, gene de bir mineral-tuz inorganik yapı kaybı olduğunu gösterir.
Bu çizginin ince olduğu durumlarda çürüğün hızlı ilerlediği, kalın olduğu durumlarda ise çürüğün yavaş ilerlediği görülür.
4- Hipermineralize bölge:
Hipermineralize bölge koyu renkli çizgi ile normal sağlıklı mine arasında bulunur. Çürük lezyonu ve koyu renkli çizgi bölgelerinde parçalanmış kristallerden serbestlemiş iyonların bu alt tabakada bir hipermineralizyona neden olduğu kabul edilir. Hipermineralize bölgede prizma yapısı ve Retzius çizgileri hipermineralizasyon nedeniyle belirli değidir.